Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh ở Hội An (địa chỉ - số 149 đường Trần Phú) trưng bày bộ sưu tập độc đáo và phong phú bậc nhất ở Việt Nam, với trên 1000 hiện vật liên quan đến cư dân cổ thuộc hệ văn hóa Sa Huỳnh có niên đại cách nay 2000 năm - cư dân được coi là chủ nhân của tiền cảng thị sơ khai Hội An, có quan hệ giao lưu với cả khu vực Đông Nam Á, Nam Ấn Độ và Trung Hoa.
Các di tích khảo cổ Sa Huỳnh ở Hội An được phân bố chủ yếu trên hệ thống cồn - bàu, men theo các dòng chảy cổ, có địa hình nguồn gốc sông - biển - đầm lầy vốn được hình thành bởi quá trình biển lùi, bồi tụ trầm tích.
Các hiện vật trưng bày tại Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh đều có địa chỉ khảo cổ học rất tin cậy, vì cùng với hiện vật là hệ thống tài liệu, ảnh chụp... thể hiện rõ ràng vị trí của chúng trong lòng đất, đồng thời minh chứng một vấn đề. Đó là vào thời Sa Huỳnh, nghề nông trồng lúa nước, khai thác chế biến sản vật sông - biển, các nghề thủ công như rèn, dệt vải, mộc, làm đồ trang sức... đã khá phát triển. Và cũng thể hiện rõ mối quan hệ, giao lưu văn hóa trong nước với các quốc gia khác ở phía Bắc, phía Nam và khu vực. Có thể nói từ thời này, Hội An đã là tiền cảng thị ở miền Trung Việt Nam.
Đặc biệt, Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh còn trưng bày một số hiện vật được phát hiện ở di chỉ Bãi Ông - Cù Lao Chàm, chứng tỏ rằng từ thời tiền sử cách đây hơn 3000 năm đã có cư dân bản địa sinh sống ở đây.
Ngoài ra, Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh còn phản ánh nhiều thông tin khác về táng tục, quan niệm sống chết, nhận thức thẩm mỹ, mối quan hệ giao lưu... của cư dân cổ thuộc hệ văn hoá Sa Huỳnh trên đất Hội An.
* Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh ở Hội An mở cửa từ 7h00 đến 21h00 tất cả các ngày trong tuần. Riêng ngày 10 hàng tháng, bảo tàng đóng cửa để thực hiện công tác chuyên môn nghiệp vụ.
(Sưu tầm)