Tháp Nhạn Phú Yên - Nghệ thuật kiến trúc người Chăm

Tháp Nhạn nằm bên bờ bắc sông Đà Rằng, gần quốc lộ 1A, thuộc thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, là nơi thờ phụng thần linh của người Chăm cổ. Tháp được xây dựng vào cuối thế kỷ thứ 11, đầu thế kỷ 12 trên một khu đất tương đối bằng phẳng gần đỉnh núi Nhạn. Tháp Nhạn là ngọn tháp Chăm duy nhất tại tỉnh Phú Yên. 

Không chỉ mang trong mình vẻ đẹp lịch sử đã nhuốm màu thời gian, còn có một lý do quan trọng khác khiến cho tháp Nhạn trở thành điểm đến mà du khách không thể bỏ qua khi đến với Tuy Hòa. Bởi cũng chỉ ở nơi đây, dưới chân tháp Nhạn, ở trên đỉnh núi, du khách có cơ hội ngắm toàn cảnh thành phố Tuy Hòa, thành phố cửa sông, nơi con sông Đà Rằng hòa vào với biển.


tháp nhạn

THỜI GIAN DU LỊCH ĐẸP NHẤT
Bạn có thể đến Tháp Nhạn bất kì lúc nào trong năm, nhưng thời điểm thích hợp nhất và hấp dẫn nhất vẫn là mùa hè (từ tháng 5 tới tháng 9). Mùa hè từ tháng 5 đến tháng 9, mảnh đất này tràn ngập nắng và gió, hơi khô ráp nhưng sẽ cho bạn những cảm giác trải nghiệm vô cùng thú vị.

NGUỒN GỐC VÀ LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN
Tháp Nhạn được xây dựng vào cuối thế kỷ thứ 11, đầu thế kỷ 12 trên một khu đất tương đối bằng phẳng gần đỉnh núi Nhạn.
Chung quanh việc xây dựng ngọn tháp trên núi Nhạn, có truyền thuyết kể rằng, Tháp Nhạn là kết quả của cuộc giao tranh giữa quân của ông Lương Phù Già (tức Lương Văn Chánh) và quân Chăm (Chiêm Thành).
Chiến trường diễn ra ở phần đất thành phố Tuy Hoà ngày nay. Quân của ông Phù Già đóng ở núi Nựu, quân Chiêm đóng ở núi Nhạn để cố thủ. Để tránh thiệt hại về người và của cho lương dân, hai bên giao ước với nhau sẽ cùng xây tháp, bên nào hoàn thành trước thì thắng cuộc, còn bên thua cuộc sẽ phải tự động rút quân khỏi Phú Yên. Hai địa điểm được hai bên lựa chọn là: quân Chăm trên núi Nhạn, quân ông Phù Già trên núi Cổ Rùa, một phần nhô ra của núi Nựu.
Kết quả là quân Chăm thua cuộc. Sau đó, Lương Văn Chánh mang đại quân đến chân núi Nhạn buộc quân Chăm phải rút quân qua khỏi bên kia đèo Cả.
Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954), khi thực dân Pháp xâm lược nước ta, chúng nã pháo làm cho đỉnh tháp và 3 góc tháp bị đổ. Do bị hư hại nhiều trong chiến tranh, vào cuối năm 1960, dưới chính quyền Ngụy, tỉnh Phú Yên cho tu bổ tháp, hàn gắn những chỗ bị nứt bên trong và ngoài tháp.

tháp nhạn


KIẾN TRÚC
Tháp Nhạn có phong cách kiến trúc như tháp Chăm Pô Nagar ở Nha Trang, đó là xây dựng theo hình thức tầng cao. Tháp có hình tứ giác với 4 tầng, càng lên cao càng thu nhỏ lại so với tầng dưới, nhưng vẫn theo phong cách tầng dưới. Tháp cao gần 23,5m, mỗi cạnh chân tháp dài 10m.
Nóc của tháp gồm nhiều lớp xếp, phần chóp được cấu tạo bằng phiến đá nguyên tảng có hình búp sen cân đều. Đó là biểu tượng Linga của người Chăm. Trên đỉnh tháp, bốn mặt đều có bốn cửa sổ giả, tách biệt giữa phần trên và tầng dưới. Cửa chính ở hướng đông, phần trên cửa hình vòm, xây cuốn theo kiểu giật cấp, trụ và xà ngang của cửa là khối đá vôi mềm, dễ đẽo gọt, đục chạm.
Bên trong tháp, tường xây thẳng đứng cao vút từ phần đế tháp cho đến hết phần thân. Càng lên cao, tường càng thu nhỏ dần cho đến đỉnh, tạo thành hình chóp nón. Trên mặt tường tháp không có hoa văn trang trí, chỉ có một vài họa tiết hoa văn hình rồng được chạm khắc cách điệu bằng đá hoa cương đặt bên ngoài góc tháp. Trong lòng tháp không có bệ thờ, không có tượng, chỉ có một am nhỏ phía trước để thờ bà Thượng Đỉnh Chúa Thiết A Na Diễn Ngọc Phi được xây dựng từ thời Hậu Lê.

tháp nhạn
Tháp Nhạn nhìn từ trên cao. Ảnh: Sưu tầm


ĐẶC ĐIỂM THU HÚT
Vào trong tháp Nhạn, du khách sẽ cảm nhận được một không gian hoàn toàn khác, thư thái mát mẻ đến kì lạ, khác biệt với cái nắng nóng ở bên ngoài vốn là đặc trưng của mảnh đất miền Trung này. Những bức tường gạch đỏ dày hàng mét kết hợp với hình thái kiến trúc có nhiều cửa thoáng khiến cho không gian phía trong tháp thông thoáng và dễ chịu.
Một lý do quan trọng khiến tháp Nhạn trở thành điểm đến mà du khách không thể bỏ qua khi đến Tuy Hòa, bởi chỉ ở đây, dưới chân tháp Nhạn, trên đỉnh núi này, du khách có cơ hội ngắm toàn cảnh thành phố Tuy Hòa, thành phố cửa sông, nơi con sông Đà Rằng hòa vào với biển.
Ban đêm, Tháp Nhạn lung linh, huyền ảo bởi hệ thống đèn chiếu sáng. Đứng cách xa vài cây số, người ta vẫn nhìn thấy rõ ngọn tháp. Ánh đèn sáng rực dọc hai bờ sông, chiếu sáng trên những chiếc cầu dài ngoằng, trên những con phố, những mái nhà… tạo nên phong cảnh hữu tình nơi đây.

tháp nhạn
Tháp Nhạn nhìn từ xa. Ảnh: Sưu tầm


Hằng năm, vào dịp Nguyên tiêu, sân Tháp Nhạn trở thành điểm sinh hoạt của Ngày thơ Việt Nam, thu hút đông đảo nhà văn, thi sĩ, nghệ sĩ tham gia.

(Sưu tầm)


Cũ hơn Bài viết mới


0 bình luận


Để lại phản hồi