Chùa Hòn đá Vàng hay chùa Kyaikhtiyo là một trong những ngôi chùa cổ và nổi tiếng nhất trong các ngôi chùa ở Myanmar, là di sản văn hóa thế giới.
Chùa Hòn Đá Vàng (chùa Kyaikhtiyo) là một trong những di tích vô cùng nổi tiếng của Myanmar và được xếp vào một trong số rất ít những kiệt tác của thiên nhiên. Chùa nằm trên đỉnh núi Kyaikhtiyo với độ cao trên 1.000 m so với mực nước biển và cách Yagon hơn 200 km. Chùa Kyaikhtiyo tọa lạc trên một khối đá hình quả trứng nằm chênh vênh trên sườn ngọn núi cùng tên. Nhiều người cho rằng ngôi chùa được xây dựng trong thời gian Đức Phật còn sống, trên 2.500 năm trước.
Cả ngôi chùa và hòn đá đều được dát kín bằng vàng lá. Đứng ở các phía khác nhau nhìn lại, hòn đá vàng có hình dáng hoàn tàn khác nhau.
Gắn liền với hòn đá vàng là cả một truyền thuyết thú vị và kỳ bí về việc Đức Phật đến truyền đạo ở nơi đây. Bởi vậy, lúc nào nơi đây cũng có đông đảo người tới thăm viếng, chiêm bái, hành lễ. Một điều đặc biệt là mặt tiếp xúc giữa hòn đá và mặt đất chỉ có 78 cm².
Ngôi chùa Kyaikhtiyo (Golden Rock với nhiều tượng Phật được đặt khắp ngóc ngách, đặc biệt có một số tượng Phật được khảm bằng hàng nghìn viên đá quý, vài trăm viên kim cương với hàng trăm chiếc chuông vàng.
Khi màn đêm buông xuống, ngôi chùa rực ánh vàng, lung linh trong làn khói hương cùng tiếng cầu nguyện rì rầm. Vào thời điểm nào trong ngày, Chùa Hòn Đá Vàng cũng có vẻ đẹp kỳ bí riêng.
Chỉ có hai cách đến viếng chùa: đi xe bán tải hoặc đi bộ xuyên qua các khu rừng rậm rạp từ bến xe tại vùng Kimmunsakhan đến trại Kinpun dưới chân núi Kyaikhtiyo. Ngồi trên xe vừa nắng vừa gió vừa bụi, cả người lắc lư khi xe gầm rú leo lên các con dốc quanh co dài 11 km trong khoảng trong khoảng 1 giờ như đang tham dự trò chơi cảm giác mạnh.
Để chinh phục núi Kyaiktiyo cao 1.100 m lên chùa Hòn Đá Vàng, từ chân núi, du khách chỉ có thể đi bộ hoặc thuê kiệu sedan gồm 4 người khênh. Họ là những đàn ông trẻ, mạnh khỏe.
Ngồi trên kiệu, cùng nhún nhảy theo nhịp bước của "cửu vạn", lại có những phút thư giãn ngắm cảnh hai bên đường cũng là một trải nghiệm độc đáo. Giá thuê kiệu khoảng 10 USD/người và khoảng 4 đô la tiền bồi dưỡng thêm cho người khênh.
Trước khi vào Cổng du khách cũng như các phật tử phải bỏ giày dép ở ngoài cổng, rồi chinh phục một quãng đường dài mới lên đến chùa
Người dân ở đây tin rằng, hòn đá thiêng nằm cheo leo trên bờ một vách đá mà không bị rơi xuống dưới bởi nó được neo giữ chỉ bởi một sợi tóc của Đức Phật.
Chùa Hòn Đá Vàng đẹp óng ả, rực vàng trong nắng sớm. Tuy nhiên, theo tục lệ, chỉ có đàn ông được lại gần chân tảng đá và chùa để có thể dán những miếng vàng dát mỏng lên, áp đầu vào hòn đá và cầu nguyện.
Phụ nữ phải dừng lại trước một hàng rào sắt ngăn cách với Chùa. Họ chỉ có thể thành kính dâng lễ vật cúng lên các bàn thờ rồi quỳ trên nền đất, cầu nguyện.
Hình ảnh các nhà sư đi khất thực vào mỗi sáng khá quen thuộc ở chùa Hòn Đá vàng nói riêng cũng như ở xứ sở chùa Vàng Myanmar nói chung.