Cù Lao Chàm là một địa điểm du lịch biển đảo rất nổi tiếng tại khu vực miền Trung, chỉ cách bờ biển Cửa Đại (Hội An, Quảng Nam) khoảng 15 km, Cù Lao Chàm là một cụm đảo bao gồm 8 đảo được đặt tên hết sức dân dã gồm: Hòn Lao (pearl), Hòn Dài (long), Hòn Mồ (tomb), Hòn Khô mẹ, Hòn Khô con (dry), Hòn Lá (leaf), Hòn Tai (ear), Hòn Ông với khoảng 3.000 người đang sinh sống (ước tính vào năm 2012). Cù Lao Chàm có khí hậu quanh năm mát mẻ, hệ động thực vật phong phú, đặc biệt là nguồn hải sản và nguồn tài nguyên yến sào. Các rạn san hô ở khu vực biển Cù Lao Chàm cũng được các nhà khoa học đánh giá cao và đưa vào danh sách bảo vệ, hệ thống san hô ở đây cũng là nguồn cảm hứng thu hút nhiều khách du lịch về đây với các tour lặng biển ngắm san hô rất hấp dẫn.
Tháng 10/2003, Khu Bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm được thành lập để giữ gìn sinh vật hoang dã trên đảo, là 1 trong 15 Khu Bảo tồn biển của Việt Nam vào thời điểm 2007. Ngày 29/05/2009, với hệ động thực vật phong phú và những di tích lịch sử hàng trăm năm trước, Cù Lao Chàm được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới trong phiên họp thứ 21 của Ủy ban Điều phối quốc tế chương trình con người và sinh quyển diễn ra tại đảo Jeju của Hàn Quốc.
Khách du lịch đến với quần đảo Cù Lao Chàm sẽ được trải qua những giờ phút thi vị, bồng bềnh trên sông nước. Từ Cửa Đại thơ mộng quí khách sẽ thấy Cù Lao Chàm ẩn hiện phía xa xa với một vẻ đẹp lung linh huyền ảo. Thời gian lưu lại trên đảo, du khách không chỉ được thưởng thức giá trị văn hóa của những di tích khảo cổ liên quan đến quá trình cư trú của cư dân cổ cách đây 3.000 năm mà còn biết được quá trình giao lưu, buôn bán với các nước thuộc Trung Cận Đông, Đông Nam Á và Ấn Độ cách đây 1.000 năm. Đặc biệt là việc phát triển hệ thống đá xếp của cư dân Chăm cổ nhằm khai thác nguồn nước.
Nhờ những điều kiện thuận lợi mà thiên nhiên đã ban tặng nên hệ động thực vật trên đảo khá phong phú, đa dạng. Rừng Cù Lao Chàm có nhiều loại lâm sản quý như gõ, kiền kiền, dẻ, chua, mây, song, dâu, sim; các loại dược liệu quý hiếm như mã tiền, sơn máu, ổi tím, ngũ gia bì. Bao quanh các cụm đảo từ độ sâu 1-20 m, nước xanh biếc, có nhiều loại hải sản như tôm hùm, ốc hương, ốc vú nàng, hải sâm, ngọc trai, đồi mồi, cua đá… Đặc biệt, trên Cù Lao Chàm có nhiều bãi tắm tự nhiên rất đẹp, hấp dẫn khách du lich trong và ngoài nước.
Ở Cù Lao Chàm, nước ngọt từ các khe suối chảy suốt ngày đêm. Vì thế, trên đảo trồng được lúa. Du khách rất thích thú điều này, cứ đòi xách giày xăm xăm lội ruộng. Đã là đảo thì diện tích đất sỏi đá chiếm phần nhiều. Thế nhưng, nỗ lực biến “sỏi đá thành cơm” của bà con Cù Lao Chàm đã có hiệu quả. Trên đảo cây trái, hoa lá sum suê. Đến Cù Lao Chàm, du khách không chỉ hăm hở lặn biển ngắm san hô mà lên đảo xem người dân địa phương làm ruộng cũng thú vị chẳng kém. Dân Cù Lao Chàm chẳng bao giờ sợ thiếu đồ ăn. Cá tôm đầy biển, chỉ cần dong thuyền, chèo thúng ra một chốc là có ngay bữa cơm ngon lành. Trọng tâm của cụm đảo Cù Lao Chàm là Hòn Lao với bãi Làng và bãi Hương có cư dân cùng các bãi chuyên dành cho khách tham quan, khám phá như bãi Chồng, bãi Xếp cát vàng. Biển xanh và những hàng dừa soi bóng thơ mộng ở đây đã khiến nhiều du khách không khỏi so sánh Cù Lao Chàm là “Hawaii của Việt Nam”.
Nhiều người đến đây đã hết sức ngạc nhiên khi Cù Lao Chàm vẫn còn nguyên những nét hoang sơ của một vùng biển đảo. Trong tương lai không xa, Cù Lao Chàm sẽ được đầu tư xây dựng thành khu du lịch sinh thái tầm cỡ, thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến nghỉ ngơi, thư giãn.
Đến Cù Lao Chàm, sự thân thiện, dễ mến của con người nơi đây sẽ khiến bất cứ du khách nào cũng muốn được quay lại. Khi đi thăm các điểm du lịch, du khách sẽ nghe thấy nhiều lời mời chào, nhưng tuyệt nhiên sẽ không có ai kéo tay, kéo áo hay buông những lời nói kiếm nhã với bạn.
Hiện nay, Nhà Nước rất quan tâm đầu tư hạ tầng điện cho đảo Cù Lao Chàm, dự kiến trong năm nay 2016 sẽ có điện cho xã đảo Cù Lao Chàm, chắc chắn một khi hạ tầng điện được nâng cấp, các dịch vụ du lịch sẽ phát triển theo và Cù Lao Chàm sẽ tiếp tục thu hút và đón được nhiều khách du lịch hơn nữa.
(Sưu tầm)