Đến với Phú yên không chỉ có Gành Đá đĩa, Tháp Nhạn, mà quý khách đừng bỏ lỡ khi tới tham quan di tích danh lam thắng cảnh Đầm Ô Loan ở Tuy An - Tuy Hòa - Phú Yên. Tại đây các chúng ta thưởng ngoạn ngoạn non xanh nước biếc nơi này và tha hồ thưởng thức những đặc sản phú yên ở đầm nước lợ này.
Đầm Ô Loan là một điểm du lịch không thể bỏ qua khi đến thăm Phú Yên. Ô Loan có diện tích toàn mặt nước 1.570ha, cách thành phố Tuy Hoà về phía bắc 20 km. Từ đầm Ô Loan nhìn về phía tây là những dãy đồi nhỏ san sát trùng điệp. Phía đông là mả Cao Biền, một đồi cát nằm sát biển được gió xoáy cát bồi đắp nên. Nơi cồn cát này gắn với sự tích dân gian Cao Biền bị trời chôn nên gắn với tên gọi mả Cao Biền. Giữa đầm có hai tảng đá lớn chồng lên nhau gọi là hòn Chồng.
Vào lúc bình mình, khi mặt trời vừa nhô lên từ những triền núi thấp, đầm Ô Loan trông như chú chim khổng lồ đang trong tư thế sẵn sàng tung cánh bay vút lên bầu trời. Cũng góc nhìn ấy, nhưng trong ánh sáng nhập nhoạng của hoàng hôn, đầm tựa như con chim đang xoải cánh tìm chốn bình yên bên mặt hồ gợn sóng.
Nước trong đầm thuộc loại nước lợ (nước xà hai) do đầm ăn thông ra biển bằng cửa Lễ Thịnh, đưa nước mặn vào đầm mỗi khi thuỷ triều lên; đầm cũng nhận nước ngọt từ sông Cái và các con suối nhỏ chung quanh đổ vào. Do thế đất đồi là đất sỏi nhớt nên mùa mưa làm xói lở, kéo theo lượng phù sa khá lớn bồi lắng lòng đầm. Do vậy, lòng đầm chỗ sâu nhất khoảng 6 mét, chỗ cạn, thường là ven bờ, khoảng trên 1 mét. Riêng phía trên cửa Lễ Thịnh thuộc địa phận An Hải mực nước sâu tới 10 mét.
Truyền thuyết
Trong dân gian có nhiều huyền thoại về tên gọi đầm Ô Loan, nhưng gần gũi nhất là câu chuyện về nàng Loan và chim Ô thước đã được truyền tụng từ đời này sang đời khác. Theo lời kể của ông Cao Phi Yến một nhân sĩ và là nhà nghiên cứu văn hoá dân gian kể lại rằng: Ngày xưa, có nàng tiên trên trời rất xinh đẹp tên nàng Loan, nhưng tính tình hay tinh nghịch. Một ngày nọ nàng Loan mượn con chim Ô thước bay xuống trần gian dạo chơi khắp nơi mà không hề để ý chim đã mỏi cánh, đói và khát, nên khi ngang qua Tuy An, chim không còn đủ sức để bay, nên hạ cánh xuống dãy núi Từ Bi, sau này mượn tên chim Ô thước của nàng Loan ghép chung với tên nàng, gọi tắt là Ô Loan để đặt tên cho đầm.
Ẩm thực
Đầm Ô Loan là nơi có nguồn lợi thủy hải sản đa dạng, phong phú như tôm cua, cá, ghẹ, sứa, hàu… đặc biệt làm nên thương hiệu Đầm Ô Loan là sò huyết. Sò huyết ở đây có hương vị đậm đà, ngon ngọt hơn sò huyết các nơi khác, được du khách trong và ngoài nước đánh giá rất cao và cũng đã từng xuất khẩu qua các nước Đông Nam Á như Thái Lan, Singapore… vỏ sò huyết còn được các nghệ nhân làng gốm cổ Quảng Đức dùng vào việc chế tác ra những sản phẩm mang đặc trưng riêng của dòng gốm cổ Quảng Đức mà không lẫn lộn với bất kỳ dòng gốm cổ nào khác.
Một loại đặc sản khác của đầm Ô Loan là cua Huỳnh Đế. Cua Huỳnh Đế khác với các loại cua khác ở chỗ mai có màu đỏ hoặc vàng ngay khi còn sống, đằng sau có một chúm lông vàng ngắn. Đây là loài cua… không biết bò ngang mà… bò tới trước. Ngoài ra, đầm Ô Loan còn có tôm rằn, tôm bạc, mực, sứa, rau câu, điệp… những đặc sản mà nếu đến đây sẽ không ai muốn bỏ lỡ.